شدیدترین تحریم های کنگره آمریکا بر یک کشور

سیامک دهقانپور و بابک گرجی
شبکه خبری فارسی صدای آمریکا

واشنگتن (۱۹ آبان) – آژانس بین المللی انرژی اتمی طی گزارشی در روز سه شنبه از ابعاد نظامی احتمالی برنامه ی هسته ای ایران ابراز نگرانی کرده است. صاحبنظران از دور جدید تحریم های کنگره ی آمریکا بر ایران بعنوان «شدیدترین» تحریم هایی که تا کنون بر علیه کشوری اعمال شده است یاد می کنند.
تنش قدیمی بین دو کشور پس از آنکه واشنگتن در ماه گذشته تهران را به طراحی ترور سفیر عربستان در آمریکا متهم کرد رو به فزونی نهاد و گزارش اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی، مبنی بر این که ایران تحقیقاتی را انجام داده که می تواند به طراحی سلاح هسته ای مربوط باشد، دامنۀ این تنش ها را گسترده تر کرده است.
دینا مارشال، مشاور ارشد پیشین کاخ سفید، کنگره و وزارت بازرگانی آمریکا طی مصاحبه ای در برنامۀ تحلیلی افق از شبکه ی خبری فارسی صدای آمریکا گفت: «لایحه ای که هفته ی گذشته به صورت شفاهی در کمیته ی امور خارجی مجلس نمایندگان به تصویب رسید قطعا شدیدترین تحریم هایی که تا کنون بر علیه کشوری اعمال شده است را بدنبال خواهد داشت."
طبق گزارش روز چهارشنبه ی آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران بر روی طراحی کلاهک هسته ای کار کرده و آزمایش هایی را نیز پیش از سال دو هزار و سه انجام داده است. طبق گزارش آژانس، ممکن است آن تحقیقات کماکان در ایران ادامه یافته باشد.
سناتور دموکرات جان کری، رئیس کمیته ی روابط خارجی سنای آمریکا، می گوید که «قصد دارم برای انجام اقداماتی لازم و ثمربخش، همکاری نزدیکی با کاخ سفید داشته باشم تا آنجا که ایران درخواست جامعه ی بین الملل را بپذیرد.»
ایلیانا راس لتینن، رئیس جمهوریخواه کمیته ی امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، در واکنش به گزارش اخیر آژانس گفت: «کنگره می تواند از طریق تصویب دو لایحه ای که اخیرا با حمایت قاطع در کمیته ی امور خارجی به تصویب رسید، فشارها را بر ایران افزایش دهد.»
دینا مارشال معتقد است حامیان اعمال تحریم های سنگین تر بر ایران، هم در کنگره و هم در سنا، علاقمندند که هر چه سریع تر اقداماتشان پیش برود، اما در ادامه می گوید: «آنچه که توسط یک کمیته ی مهم مجلس به تصویب رسید، به آن معنا نیست که لایحه برای ابلاغ به رئیس جمهور به تصویب رسیده است. سنا هم باید اقدامات خودش را انجام دهد ... نسخه های متعددی از لوایح گوناگون به سنا ارائه شده است.»
او همچنین به این نکته اشاره می کند که همواره بر سر این که چه کسی در عرصه ی سیاست خارجی حرف اول را می زند تنشی تاریخی میان کنگره و دولت وجود داشته، و در مورد اینکه کاخ سفید بخواهد بطور دست بسته تمامی آن مصوبات را برای اجرا بپذیرد، ابراز بدبینی نمود.
اریک فراری، حقوقدان و متخصص قانون تحریم ها و امور مربوط به اداره ی بررسی سرمایه های خارجی در وزارت خزانه داری آمریکا، که در برنامۀ افق حضور داشت، ضمن تائید نظر آقای مارشال، نسبت به اتخاذ یک تصمیم سریع از جانب دولت برای اعمال تحریم ها ابراز تردید نمود و گفت: «این حرکت با مشکل مواجه خواهد شد.»
او از بندی که طبق آن صدور مجوز برای صادرات قطعات یدکی برای هواپیماهای آمریکایی مسافربری را ممنوع می کند و امنیت پروازی مردم عادی را به خطر می اندازد، بعنوان یکی از بخش هایی که ممکن است با مشکل مواجه شود یاد کرد و گفت: «بطور قطع حل و فصل چنین موضوعی امری ساده نخواهد بود.»
آقای فراری چنین ادامه داد که: «از یک طرف دولت آمریکا می خواهد صدور قطعات یدکی که ممکن است برای مقاصد نظامی مورد استفاده قرار بگیرند را ممنوع نماید اما از طرف دیگر نمی خواهد چنین تحریم هایی امنیت پرواز مردم ایران را به مخاطره اندازد.»
«در تصویب نهایی لوایح تحریم شاهد یک قانون بسیار متفاوت خواهیم بود.»
هر دو متخصص میهمان برنامه ی افق، بر این موضوع توافق داشتند که تحریم ها تا پایان سال به تصویب نخواهند رسید.
مسیر دیپلماسی
کترین اشتون، مسول سیاست خارجی اتحادیه ی اروپا، که شش قدرت بزرگ جهانی را در مذاکرات هسته ای با ایران نمایندگی می کند، در ماه گذشته خاطر نشان کرد که مذاکراتی مثل آنچه که در ماه ژانویه در استانبول ترکیه انجام گرفت و به هیچ نتیجه ای نرسید، نباید مجددا تکرار شوند.
بندی از لوایح پیشنهادی تحریم کنگره در صورت تصویب هر گونه تماس مقامات آمریکا با همتایان ایرانی خود در خاک آمریکا را ممنوع می کند.
دینا مارشال تمایل اندکی را در میان کشورهای غربی برای ادامه ی مذاکرات هسته ای با ایران می بیند و می گوید: «بسیاری بر این عقیده هستند که آن بحث و گفتگوها به هیچ نتیجه ی عملی منجر نشد.»
به گفته ی مارشال «دیپلماسی خوب است ... اما فکر می کنم بسیاری بر این باورند که آنچه نیاز داریم نتیجه است.»
بر خلاف مارشال، اریک فراری معتقد است که مسیر دیپلماسی هنوز به پایان خودش نرسیده و غرب به جای اعمال تحریم های سنگین تر، باید برای رسیدن به راه حلی دیپلماتیک بر سر مساله ی هسته ای ایران تلاش کند.
«من معتقدم راه رسیدن به نتیجه، از مسیر گفتگو می گذرد.»بانک مرکزی ایران، پنجمین تولید کننده ی بزرگ نفت در دنیا، و همینطور تعدادی از مقامات حکومتی مثل رهبر، رئیس جمهور، تعدادی دیگری از نمایندگان مجلس و اعضای سپاه پاسدارن علاوه بر آنهایی که قبلا در فهرست تحریم ها قرار گرفته بودند، طبق لوایح پیشنهادی جدید ممکن است مورد تحریم قرار بگیرند.