مصاحبه اختصاصی افق با رضوان زیاده، از اعضای اپوزیسیون سوریه در نشست استانبول، مدیر مرکز حقوق بشر دمشق، استاد حقوق در دانشگاه جرج تاون واشنگتن:
سیامک دهقانپور:
«موج تظاهرات در سوریه حلب و دمشق را هم فرا گرفته است. این گستردگی از چه جهت مهم است؟»
رضوان زیاده:
«دولت سوریه همواره گفته است که در شهرهای بزرگی چون دمشق و حلب، پایتخت سیاسی و اقتصادی، تظاهراتی برگزار نشده است. اما این چنین نیست. دمشق برغم حضور سنگین نیروهای امنیتی از ابتدا به روند تظاهرات پیوست و آهسته آهسته تظاهرات وسیعتر شد و در حلب نیز از سه هفته پیش آغاز شده است. در این روز تنها دو نفر با چاقو در برابر یک مسجد کشته شدند. اوباش وابسته به نیروهای امنیتی از هیچ کاری حتی تیراندازی مستقیم به مردم فروگذار نمی کنند. جمعه ی گذشته در دو منطقه در دمشق از جمله محله ای در مرکز شهر دمشق که جلسه اپوزیسیون در آنجا برگزار شده بود بیست تن کشته شدند. روشن است که تظاهرات روز به روز وسیعتر می شود. مردم تنها یک خواست دارند و آن هم سقوط رژیم سوریه است. آنها چیزی کمتر از آن را نمی پذیرند و این یعنی برخورداری از یک سیستم دموکراتیک مدنی. سوریه در دهه ی پنجاه سنتی دموکراتیک داشت و زمان آن رسیده که به همان سنت رجوع کند و یک سوریه ی دموکراتیک جدید را بنا کند.»
سیامک دهقانپور:
«پس از نشست استانبول آیا تشکیل یک دولت در تبعید در دستور کار اپوزیسیون است؟»
رضوان زیاده:
«ما معتقدیم دولت سایه یا شورای ملی اتفاقا باید در درون کشور شکل گرفته و انتخاب شود. دولت سوریه اجازه ی هیچ نشستی را به اپوزیسیون در دمشق و دیگر شهرها نمی دهد. دولت سوریه باید زیر فشارهای سنگین بین المللی حضور اپوزیسیون را در شهرهای سوریه بپذیرد تا آنها رهبری جدیدی را برای اپوزیسیون انتخاب کنند. روشن است که اپوزیسیون سوریه رهبری واحدی ندارد اما، هدف و دستور کاری واحد دارند.»
سیامک دهقانپور:
«چرا رهبری واحدی ندارند؟»
رضوان زیاده:
«پس از چهل و هفت سال دیکتاتوری دور هم جمع کردن لیبرال ها، کمونیست ها، و اسلامیست ها کار ساده ای نیست. آنها نیاز به زمان برای بحث و گفتگو بر سر تمام مسائل دارند. انقلاب سوریه به طور ناگهانی رخ داده است. هیچ کس انتظار قیام مردمی در سوریه را نداشت.»
سیامک دهقانپور:
«استراتژی برای دور هم گردآوردن آنها چیست؟»
رضوان زیاده:
«استراتژی، احساس مسولیت در میان اپوزیسیون سوریه نسبت به آنهایی است که در خیابان کشته شدند. احساس مسولیت نسبت به حفظ یک موضع یکپارچه تا ادامه ی کشتار برای اسد ناممکن شود. جامعه ی جهانی هم باید بر روی اپوزیسیون برای حفظ موضعی واحد فشار بیاورد، چرا که دولت سوریه سالهاست می گوید هیچ آلترناتیوی ندارد و موضع یکپارچه ی اپوزیسیون پیامی به جامعه ی جهانی خواهد بود که سوریه آماده ی تغییر و قدم گذاشتن در مسیر گذار است.»
سیامک دهقانپور:
«آیا با ادامه ی تظاهرات جامعه ی جهانی را به مداخله دعوت می کنید؟»
رضوان زیاده:
«هیچ اپوزیسیونی در داخل و خارج سوریه از مداخله ی نظامی صحبت نمی کند. مردم سوریه باور دارند که آنقدر قدرتمندند که نیازی به مداخله ی نظامی خارجی نداشته باشند. اما، آنها به فشار بین المللی نیاز دارند و این امری بسیار مهم است. تا کنون شورای امنیت سکوت کرده است. پانزده هفته پس از کشتارها اتحادیه ی عرب هنوز ساکت است. این ارسال پیامی نادرست به دمشق و مردم سوریه است به این معنی که اجازه می دهند کشتار ادامه داشته باشد و مردم سوریه احساس تنهایی کنند.»
سیامک دهقانپور:
«روسیه از موضع گیری شورای امنیت در برابر سوریه حمایت نمی کند. ایران، عربستان سعودی، و حتی اسرائیل از تغییر رژیم در سوریه صحبت نمی کنند. اپوزیسیون در برابر این شرایط دشوار چه می تواند انجام دهد؟»
رضوان زیاده:
«ما معتقدیم تغییر در سوریه در جهت منافع جامعه ی عرب و جامعه جهانی است. چرا که تنها رژیمی که از رژیم سوریه حمایت می کند رژیم ایران است. و این امر متاسفانه از طریق در اختیار قرار دادن امکانات، تجارب، و حتی کمک های مالی صورت می گیرد. اخیرا رویترز در گزارشی از تخصیص پنج میلیارد و هفتصد میلیون دلار کمک به رژیم سوریه خبر داد. نمی دانم این رقم تا چه حد دقیق است اما، نشان دهنده ی میزان ترس جمهوری اسلامی از پیامدهای سقوط رژیم سوریه برای موقعیت ایران در منطقه و در درون ایران است.»
سیامک دهقانپور:
«اما، مشکل فقط ایران نیست. سعودی ها هم از تغییر رژیم صحبت نمی کنند؟»
رضوان زیاده:
«سعودی ها می دانند تغییر در سوریه بسود همه است. آن ها بسیار محافظه کار هستند و هرگز در انظار از تغییر رژیم در سوریه صحبت نمی کنند. اما، در زیر میز آنها از مردم سوریه به اشکال مختلف حمایت می کنند و رسانه های آنها فضای بازی برای اپوزیسیون ایجاد کرده است.»
سیامک دهقانپور:
«آیا با رفتن اسد مشکل حل می شود. معاونین او یا نخست وزیر عناصر اصلاحات به نظر نمی رسند؟»
رضوان زیاده:
«رژیم سوریه بدل به یک رژیم خانوادگی شده است. با سرنگون کردن راس رژیم مابقی فروخواهند ریخت. درست مثل رژیم صدام حسین در عراق که به حکومت خانوادگی بدل شده بود. هدف قرار دادن اسد پیامی درست به علوی ها خواهد بود که مشکل مردم سوریه با او است نه با اقلیت علوی که برادران ما و حامیان تغییر در سوریه هستند. از این رو است که مبارزه ی روز به روز ما باعث شده هر روز شخصیت های سیاسی مطرح علوی خواهان تغییر شوند.»
سیامک دهقانپور:
«آیا ایجاد شکاف در ارتش در کانون استراتژی اپوزیسیون است؟»
رضوان زیاده:
«همانطور که در تونس و مصر شاهد بودیم ارتش در کنار رفتن شخصیت اول و توقف کشتار مردم نقش مهمی بازی کرد. ارتش سوریه نیرویی حرفه ای و برخاسته از مردم است که گرچه جایگاه ارتش تونس و مصر را ندارد اما، مانند ارتش لیبی هم نیست. ارتش هنوز میان مردم از گونه ای احترام برخوردار است. به همین دلیل شاهد جداشدن نیروها و تمردشان از تیراندازی به سوی مردم در بعضی شهرها بوده ایم. ارتش عنصری حیاتی در مبارزه برای تغییر است تا زمانی که ژنرال ها تصمیم بگیرند از حکومت جدا شوند و به مردم بپیوندند.»
سیامک دهقانپور:
«آیا اسد می تواند همچون ایران اعتراضات مردمی را سرکوب کند؟»
رضوان زیاده:
«رژیم سوریه از روز نخست در آرزوی این بود که سناریوی ایران در سرکوب جنبش سبز را تکرار کند. اما، در طول جنبش سبز در ایران حدود هشتاد نفر کشته شدند در سوریه ما از حدود دو هزار کشته صحبت می کنیم. این حجم از خشونت امکان مصالحه و آشتی یا به فراموشی سپردن را بسیار مشکل می کند. از این رو است که تظاهرات در سوریه فراگیرتر از ایران شده و به اختلافات میان محافظه کاران و طرفداران احمدی نژاد بدل نشده است. اعتراضات در سوریه از شهر درعا جایی آغاز شد که بسیاری از فرماندهان نظامی و امنیتی از جمله معاون رئیس جمهور و معاون وزیر خارجه اهل آنجا هستند. از این رو تظاهرات در درعا برای رژیم سوریه شوک آور بوده است و جرقه در درعا در زمان و مکان مناسبی زده شد.»
سیامک دهقانپور:
«موج تظاهرات در سوریه حلب و دمشق را هم فرا گرفته است. این گستردگی از چه جهت مهم است؟»
رضوان زیاده:
«دولت سوریه همواره گفته است که در شهرهای بزرگی چون دمشق و حلب، پایتخت سیاسی و اقتصادی، تظاهراتی برگزار نشده است. اما این چنین نیست. دمشق برغم حضور سنگین نیروهای امنیتی از ابتدا به روند تظاهرات پیوست و آهسته آهسته تظاهرات وسیعتر شد و در حلب نیز از سه هفته پیش آغاز شده است. در این روز تنها دو نفر با چاقو در برابر یک مسجد کشته شدند. اوباش وابسته به نیروهای امنیتی از هیچ کاری حتی تیراندازی مستقیم به مردم فروگذار نمی کنند. جمعه ی گذشته در دو منطقه در دمشق از جمله محله ای در مرکز شهر دمشق که جلسه اپوزیسیون در آنجا برگزار شده بود بیست تن کشته شدند. روشن است که تظاهرات روز به روز وسیعتر می شود. مردم تنها یک خواست دارند و آن هم سقوط رژیم سوریه است. آنها چیزی کمتر از آن را نمی پذیرند و این یعنی برخورداری از یک سیستم دموکراتیک مدنی. سوریه در دهه ی پنجاه سنتی دموکراتیک داشت و زمان آن رسیده که به همان سنت رجوع کند و یک سوریه ی دموکراتیک جدید را بنا کند.»
سیامک دهقانپور:
«پس از نشست استانبول آیا تشکیل یک دولت در تبعید در دستور کار اپوزیسیون است؟»
رضوان زیاده:
«ما معتقدیم دولت سایه یا شورای ملی اتفاقا باید در درون کشور شکل گرفته و انتخاب شود. دولت سوریه اجازه ی هیچ نشستی را به اپوزیسیون در دمشق و دیگر شهرها نمی دهد. دولت سوریه باید زیر فشارهای سنگین بین المللی حضور اپوزیسیون را در شهرهای سوریه بپذیرد تا آنها رهبری جدیدی را برای اپوزیسیون انتخاب کنند. روشن است که اپوزیسیون سوریه رهبری واحدی ندارد اما، هدف و دستور کاری واحد دارند.»
سیامک دهقانپور:
«چرا رهبری واحدی ندارند؟»
رضوان زیاده:
«پس از چهل و هفت سال دیکتاتوری دور هم جمع کردن لیبرال ها، کمونیست ها، و اسلامیست ها کار ساده ای نیست. آنها نیاز به زمان برای بحث و گفتگو بر سر تمام مسائل دارند. انقلاب سوریه به طور ناگهانی رخ داده است. هیچ کس انتظار قیام مردمی در سوریه را نداشت.»
سیامک دهقانپور:
«استراتژی برای دور هم گردآوردن آنها چیست؟»
رضوان زیاده:
«استراتژی، احساس مسولیت در میان اپوزیسیون سوریه نسبت به آنهایی است که در خیابان کشته شدند. احساس مسولیت نسبت به حفظ یک موضع یکپارچه تا ادامه ی کشتار برای اسد ناممکن شود. جامعه ی جهانی هم باید بر روی اپوزیسیون برای حفظ موضعی واحد فشار بیاورد، چرا که دولت سوریه سالهاست می گوید هیچ آلترناتیوی ندارد و موضع یکپارچه ی اپوزیسیون پیامی به جامعه ی جهانی خواهد بود که سوریه آماده ی تغییر و قدم گذاشتن در مسیر گذار است.»
سیامک دهقانپور:
«آیا با ادامه ی تظاهرات جامعه ی جهانی را به مداخله دعوت می کنید؟»
رضوان زیاده:
«هیچ اپوزیسیونی در داخل و خارج سوریه از مداخله ی نظامی صحبت نمی کند. مردم سوریه باور دارند که آنقدر قدرتمندند که نیازی به مداخله ی نظامی خارجی نداشته باشند. اما، آنها به فشار بین المللی نیاز دارند و این امری بسیار مهم است. تا کنون شورای امنیت سکوت کرده است. پانزده هفته پس از کشتارها اتحادیه ی عرب هنوز ساکت است. این ارسال پیامی نادرست به دمشق و مردم سوریه است به این معنی که اجازه می دهند کشتار ادامه داشته باشد و مردم سوریه احساس تنهایی کنند.»
سیامک دهقانپور:
«روسیه از موضع گیری شورای امنیت در برابر سوریه حمایت نمی کند. ایران، عربستان سعودی، و حتی اسرائیل از تغییر رژیم در سوریه صحبت نمی کنند. اپوزیسیون در برابر این شرایط دشوار چه می تواند انجام دهد؟»
رضوان زیاده:
«ما معتقدیم تغییر در سوریه در جهت منافع جامعه ی عرب و جامعه جهانی است. چرا که تنها رژیمی که از رژیم سوریه حمایت می کند رژیم ایران است. و این امر متاسفانه از طریق در اختیار قرار دادن امکانات، تجارب، و حتی کمک های مالی صورت می گیرد. اخیرا رویترز در گزارشی از تخصیص پنج میلیارد و هفتصد میلیون دلار کمک به رژیم سوریه خبر داد. نمی دانم این رقم تا چه حد دقیق است اما، نشان دهنده ی میزان ترس جمهوری اسلامی از پیامدهای سقوط رژیم سوریه برای موقعیت ایران در منطقه و در درون ایران است.»
سیامک دهقانپور:
«اما، مشکل فقط ایران نیست. سعودی ها هم از تغییر رژیم صحبت نمی کنند؟»
رضوان زیاده:
«سعودی ها می دانند تغییر در سوریه بسود همه است. آن ها بسیار محافظه کار هستند و هرگز در انظار از تغییر رژیم در سوریه صحبت نمی کنند. اما، در زیر میز آنها از مردم سوریه به اشکال مختلف حمایت می کنند و رسانه های آنها فضای بازی برای اپوزیسیون ایجاد کرده است.»
سیامک دهقانپور:
«آیا با رفتن اسد مشکل حل می شود. معاونین او یا نخست وزیر عناصر اصلاحات به نظر نمی رسند؟»
رضوان زیاده:
«رژیم سوریه بدل به یک رژیم خانوادگی شده است. با سرنگون کردن راس رژیم مابقی فروخواهند ریخت. درست مثل رژیم صدام حسین در عراق که به حکومت خانوادگی بدل شده بود. هدف قرار دادن اسد پیامی درست به علوی ها خواهد بود که مشکل مردم سوریه با او است نه با اقلیت علوی که برادران ما و حامیان تغییر در سوریه هستند. از این رو است که مبارزه ی روز به روز ما باعث شده هر روز شخصیت های سیاسی مطرح علوی خواهان تغییر شوند.»
سیامک دهقانپور:
«آیا ایجاد شکاف در ارتش در کانون استراتژی اپوزیسیون است؟»
رضوان زیاده:
«همانطور که در تونس و مصر شاهد بودیم ارتش در کنار رفتن شخصیت اول و توقف کشتار مردم نقش مهمی بازی کرد. ارتش سوریه نیرویی حرفه ای و برخاسته از مردم است که گرچه جایگاه ارتش تونس و مصر را ندارد اما، مانند ارتش لیبی هم نیست. ارتش هنوز میان مردم از گونه ای احترام برخوردار است. به همین دلیل شاهد جداشدن نیروها و تمردشان از تیراندازی به سوی مردم در بعضی شهرها بوده ایم. ارتش عنصری حیاتی در مبارزه برای تغییر است تا زمانی که ژنرال ها تصمیم بگیرند از حکومت جدا شوند و به مردم بپیوندند.»
سیامک دهقانپور:
«آیا اسد می تواند همچون ایران اعتراضات مردمی را سرکوب کند؟»
رضوان زیاده:
«رژیم سوریه از روز نخست در آرزوی این بود که سناریوی ایران در سرکوب جنبش سبز را تکرار کند. اما، در طول جنبش سبز در ایران حدود هشتاد نفر کشته شدند در سوریه ما از حدود دو هزار کشته صحبت می کنیم. این حجم از خشونت امکان مصالحه و آشتی یا به فراموشی سپردن را بسیار مشکل می کند. از این رو است که تظاهرات در سوریه فراگیرتر از ایران شده و به اختلافات میان محافظه کاران و طرفداران احمدی نژاد بدل نشده است. اعتراضات در سوریه از شهر درعا جایی آغاز شد که بسیاری از فرماندهان نظامی و امنیتی از جمله معاون رئیس جمهور و معاون وزیر خارجه اهل آنجا هستند. از این رو تظاهرات در درعا برای رژیم سوریه شوک آور بوده است و جرقه در درعا در زمان و مکان مناسبی زده شد.»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر