۱۳۹۰ مرداد ۶, پنجشنبه

«با ادامه ی این وضع اقتصاد سوریه دچار مشکل جدی خواهد شد.»

مصاحبه اختصاصی افق با سیروان قجو، روزنامه نگار، نویسنده و شاعر سوری کرد، ساکن واشنگتن:

سیامک دهقانپور:
«وضعیت کردها در سوریه در حال حاضر چگونه است؟»
سیروان قجو:
«کردها دومین اقلیت قومی سوریه هستند. پانزده درصد جمعیت کل کشور یعنی حدود سه میلیون تن هستند که عمدتا در شمال و شمال شرقی ساکن اند. کردها جنبش های سیاسی و احزاب خود را دارند که از دیدگاه حکومتی بدلیل قوانین متکی بر حکومت تک حزبی بعث غیرقانونی شناخته می شوند. سخن گفتن به زبان کردی در اماکن عمومی و مدارس سوریه غیرقانونی است. در یک جمله داشتن هویت کردی در سوریه ممنوع است.»
سیامک دهقانپور:
«کردها در سوریه در پی چه هستند؟»
سیروان قجو:
«تنها نهادی که کردها را نمایندگی می کند یک شورای سیاسی است که چهارده گروه از راست تا چپ افق سیاسی را شامل می شود. آنها برغم تفاوت هایشان درباره ی خواست برسمیت شناخته شدن کردها اتفاق نظر دارند. احزابی هم هستند که بدنبال گونه ای خودمختاری و نوعی فدرالیسم اند.»
سیامک دهقانپور:
«احزاب خواهان فدرالیسم چقدر محبوبیت دارند؟»
سیروان قجو:
«محبوبیت دارند. اما اکثریت نیستند. کردهای دیگری هم هستند که در پی حق برسمیت شناخته شدن در سرزمین تاریخی شان بر مبنای قانون اساسی سوریه اند. کردهایی هم هستند که در پی کسب حقوق سیاسی و فرهنگی شان اند.»
سیامک دهقانپور:
«ریشه ی بی اعتمادی کردها به حرکت اعتراضی در سوریه در کجاست؟ آنها با تاخیر به اعتراضات مردمی پیوستند؟»
سیروان قجو:
«درست است. برای اینکه کردها اولین گروهی بودند که در سال دو هزار و چهار در قامیشلو دست به قیام زدند. آن حرکتی بسیار مردمی بود که طی آن هزاران کرد به خیابان ها آمدند و چند روزی دست به اعتراض زدند که در نهایت سرکوب شد. تردید کردها برای پیوستن به اعتراضات اخیر ناشی از آن تجربه و این امر بود که نمی خواستند مثل شش سال پیش در صف اول باشند. آنها تصمیم داشتند از حرکت گروههای دیگر مطمئن شوند و بعد بپیوندند که چنین نیز کردند.»
سیامک دهقانپور:
«آیا نگران نبودند که ماجرای شش سال پیش تکرار شود؟»
سیروان قجو:
«نه. چون کردها در کل و احزاب کرد بطور خاص گفتمان مبتنی بر خواست هایشان را در قالب هویت ملی تغییر داده اند. شش سال پیش آنها پرچم کردستان را در تظاهرات حمل می کردند امروز فقط پرچم سوریه را در تظاهرات در دست می گیرند.»
سیامک دهقانپور:
«آیا این تغییر رویکرد فقط در خیابان رخ داد یا قلبا نگاهشان عوض شده است؟»
سیروان قجو:
«قلبا نمی دانم. اما، در انظار عمومی و در بیانیه هایشان همان مواضعی را اتخاذ می کنند که دیگر معترضین در سوریه دارند. آنها متوجه این برابری سیاسی شده اند که کردها تا این رژیم سرنگون نشود آزاد نخواهند شد. هماهنگی میان کردها و عرب ها در سوریه در راستای حرکت به سوی یک هدف مشترک است.»
سیامک دهقانپور:
«موفقیت های سیاسی کردها در ترکیه و عراق تا چه حد کردهای سوریه را به شوق آورده است؟»
سیروان قجو:
«البته که موفقیت های برادرانشان در ترکیه و شمال عراق در دستیابی به بخش عمده ای از خواست هایشان برای آزادی و برابری الهام بخش آنان است. آنها پیشتر برای کردهای دیگر کشورها تلاش کرده بودند اما، اینک آموخته اند که ابتدا باید به خودشان برسند بعد به همسایه.»
سیامک دهقانپور:
«کردهایی هم در ایران هستند که از آن آزادی هایی که گفتید بهره مند نیستند. کردهای سوریه چه درکی از آنان دارند؟»
سیروان قجو:
«رابطه ای فیزیکی به دلیل فاصله ی جغرافیایی وجود ندارد. اما، کردهای تبعیدی در اروپا بسیار به هم نزدیک اند و همکاری فراوانی بر سر مسائل مشترک دارند. در آمریکا هم در بسیاری از جلسات کردهای ایران شرکت می کنند. شنبه گردهمایی را در برابر کاخ سفید برنامه ریزی کرده ایم که بسیاری ایرانی کرد ابراز تمایل کرده اند با حضورشان حمایت خود را از خواست مردم سوریه نشان داده اند.»
سیامک دهقانپور:
«نگاه شما به گزارش های حاکی از نقش ایران در سرکوب ها در سوریه چیست؟»
سیروان قجو:
«ایران تاثیر جدی بر انقلاب سوریه گذاشته است. شاهدین بسیاری فاش کردند که ماموران ایرانی را در درعا، محل اولین اعتراضات، دیدند؛ افرادی که عربی را با لهجه ی فارسی صحبت می کردند. البته که ایران نقش مهمی در سرکوب قیام مردمی سوریه ایفا می کند.»
سیامک دهقانپور:
«اپوزیسیون سوریه و مشخصا کردها از جنبش سبز چه درسی آموختند؟ بسیاری سوال می کنند که چگونه پس از ماهها سرکوب اپوزیسیون سوریه هنوز مقاومت می کند؟»
سیروان قجو:
«نگرانی من از ابتدا این بود که سرنوشتی مشابه جنبش سبز پیدا کنیم. جنبشی که یک سال مقاومت کرد حمایت بین المللی بسیاری را بدست آورد اما، به سرنگونی رژیم منجر نشد، از رسیدن به هدفش باز ماند و اینک همه رهبرانش در حبس اند. امیدوارم چنین نشود. اما، بنظر می رسد شباهت های میان دو وضعیت بیش از تفاوت هایشان است. آنچه که مایه ی نگرانی است این است که اعتراضات مردم سوریه از ماه مارس آغاز شده ولی هنوز پیشرفت ملموس سیاسی حاصل نشده است. مشکل اپوزیسیون سوریه این است که تجربه ی چندانی برای این مبارزه ندارد زیرا حزب بعث از هزار و نهصد و شصت و سه قدرت را در دست داشته و ابتکار عمل سیاسی را از تمام فعالین گرفته است.»
سیامک دهقانپور:
«چگونه است که برغم بیش از هزاران کشته و بازداشتی مردم باز هم به خیابان ها می آیند؟»
سیروان قجو:
«هر چه بیشتر می کشند اطرافیان، بستگان، و دوستان انگیزه ی بیشتری پیدا می کنند. به گزارش سازمان ملل شمار کشته ها به دو هزار تن رسیده است ولی بنظر من بیشتر از این است.»
سیامک دهقانپور:
«بنظر می رسد تاکتیک شلیک مستقیم به مردم را کمتر به کار می گیرند؟»
سیروان قجو:
«ابتدا از تک تیرانداز استفاده می کردند ولی الان در انظار عمومی با تانک و هلی کوپتر به مردم شلیک می کنند. اما، این ها مانع ادامه ی اعتراضات مردم نشده است. تنها هفته ی گذشته در دو شهر یک و نیم میلیون نفر برای اعتراض به خیابان ها آمدند. این رقمی عظیم در مقایسه با هفته های گذشته است.»
سیامک دهقانپور:
«نیروی سازمان دهنده ی تظاهرات کیست؟»
سیروان قجو:
«باور کنید هیچ حرکت خاصی هماهنگ کننده ی جنبش و این انقلاب نیست. جوانان در صف اول تظاهرات هستند. آنها خسته شده اند. وقتی در شبکه های اجتماعی می بینند که هم نسل های آنان در دیگر کشورها از حقوق سیاسی و آزادی برخوردارند می گویند چرا ما محروم باشیم.»
سیامک دهقانپور:
«مخالفان به امتیازهایی مثل حق تاسیس حزب که بشار اسد وعده می دهد چگونه نگاه می کنند؟»
سیروان قجو:
«تنها هدف و هدف اصلی سرنگونی رژیم است و به چیزی کمتر رضایت نمی دهند چرا که رژیم سالها و دهه هاست وعده و وعید می دهد و هیچ کدام به عمل بدل نشده است.»
سیامک دهقانپور:
«اما، آیا مخالفان می دانند دقیقا چه نوع حکومتی پس از اسد می خواهند؟»
سیروان قجو:
«مردم اینک فقط خواهان حذف رژیم اند. از آنجا که صحنه ی سیاسی نامشخص است جامعه ی جهانی نمی تواند تصمیمی اساسی درباره ی نیروی سیاسی آلترناتیو اسد بگیرد اما، هر دولتی به مراتب بهتر از وضعیت فعلی خواهد بود.»
سیامک دهقانپور:
«شما تا کنون حمایت روشنی برای برکناری اسد در جامعه ی جهانی و کشورهای منطقه کسب نکرده اید و بنظر راه دشواری در پیش دارید. استراتژی شما چیست؟ آیا به شکاف در ارتش دل بسته اید؟»
سیروان قجو:
«سوال جالبی است. من همواره نحوه ی برخورد جامعه ی جهانی با لیبی را با سوریه مقایسه می کنم. اتحادیه ی عرب به رهبری عربستان سعودی و دیگر کشورهای عرب خلیج فارس پیش گام شدند و پس از آن بود که آمریکا و اروپا دست به اقدام علیه قذافی زدند. ماجرای سوریه بسیار متفاوت است. سوریه بازیگر مهمی در منطقه در لبنان، مناطق فلسطینی، اسرائیل، ایران، عراق، و ترکیه است. تمام این کشورها برای برخورد با سوریه مرددند چون می دانند با رفتن رژیم سوریه موازنه ی سیاسی منطقه تغییر خواهد کرد. آنها می دانند که این پتانسیل وجود دارد که رژیم به هر کاری برای ماندن بر سر قدرت دست بزند از این رو اتحادیه ی عرب نمی خواهد در باره ی اوضاع در سوریه به صراحت صحبت کند و آمریکا، اتحادیه ی اروپا، و اتحادیه ی عرب هر یک منتظر دیگری هستند که گام اول را بردارد. در این میان آمار کشته شدگان و بازداشتی ها رو به فزونی است. شمار پناهجویان در مرز ترکیه و لبنان به هزاران تن می رسد.»
سیامک دهقانپور:
«آیا همچنان امیدوارید که شکافی در ارتش رخ دهد؟»
سیروان قجو:
« شکاف اتفاق افتاد. تا کنون بیش از پنج افسر ارتش سوریه ترک خدمت کرده اند. البته به کل ارتش سرایت نکرده است چرا که سپاه چهارم ارتش، بیرحمترین نیرو در کشور، زیر نظر ماهر اسد برادر بشار اسد است. البته ارتش تنها فاکتور مطرح در کشتار مردم نیست. نیروهای امنیتی و نیروهایی که به برادران اسد بسیار وفادارند در کشتار مردم نقش مهمی دارند و به هر کار غیرممکن برای حفظ قدرت آنها دست می زنند.»
سیامک دهقانپور:
«آیا کردها از مداخله ی خارجی استقبال می کنند؟»
سیروان قجو:
«وضعیت کردها متفاوت است. آنها امید دارند که حکومت اقلیم کردستان عراق سرکوب را محکوم کند. البته شرایط آنها را به عنوان یک حکومت نوپا در منطقه در برابر دمشق درک می کنند و نمی خواهند از یک سو ترکیه و از سوی دیگر سوریه را خشمگین شود. کردها این را بخوبی می فهمند که برای تحقق خواسته هایشان باید از دمشق آغاز کنند. هر گونه حمایت منطقه ای مورد استقبال قرار می گیرد اما، آنها باید خودشان مسائل شان را حل کنند.»
سیامک دهقانپور:
«امید اپوزیسیون در این شرایط دشوار به چیست؟»
سیروان قجو:
«آنها رویدادها در تونس، مصر، و حالا یمن را شاهدند. این نمونه ها الهام بخش تظاهرکنندگان سوری است تا به مسیر خود برای بدست آوردن آزادی و جایگاه واقعی خود ادامه دهند. یقین دارم که با ادامه ی این وضع اقتصاد سوریه دچار مشکل جدی خواهد شد و قدرت دولت را تحت تاثیر قرار خواهد داد.»

هیچ نظری موجود نیست: