برنامه ی تفسیر خبر جمعه شب شامل مصاحبه ی اختصاصی با ترنت فرنکز، عضو جمهوریخواه کمیته ی نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا، و بخش هایی جدید است. دکتر آرام حسامی، استاد علوم سیاسی دانشگاه مانتگمری، دکتر امیرحسین گنج بخش، تحلیلگر امور بین الملل، و بابک داد، روزنامه نگار و وبلاگ نویس، میهمان برنامه بودند.
برای دانلود فایل با سرعت پایین یا بالا به لینک های زیر مراجعه کنید.
ftp://8475.ftp.storage.akadns.net/wm/voa/nenaf/pers/video/pers1930vFRI.wmv
ftp://8475.ftp.storage.akadns.net/wm/voa/nenaf/pers/video/pers1930vbFRI.wmv
فرنکز: «ما باید برای مذاکرات با ایران محدودیت زمانی تعیین کنیم.»
متن کامل مصاحبه ی اختصاصی با ترنت فرنکز، عضو جمهوریخواه کمیته ی نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا:
سیامک دهقانپور:
«گزارش های اطلاعاتی حاکی است ایران دست کم تا پنج سال دیگر به موشک های بالستیک دست نخواهد یافت علت اصرار بر فوریت استقرار چنین سیستمی در حال حاضر چیست؟»
ترنت فرنکز:
«از قابلیت های سپر دفاع موشکی این است که سیستم موشک های بالستیک هر کشور متمردی چون ایران را بی ارزش می کند و انگیزه برای سرمایه گذاری سنگین بر روی چنین پروژه هایی را از بین می برد. ایران در شرایط فعلی قطعا یکی از پیشرفته ترین سیستم های موشکی را در خاورمیانه در اختیار دارد. سیستم هایی که ایران از موشک های کره ی شمالی مدل سازی کرده و حتی به پیشرفت هایی فراتر از پیونگ یانگ دست یافته است. باید صراحتا بگویم دفاع موشکی یکی از معدود گزینه های ما در برابر ایران است که نه تنها می تواند برنامه ی پر هزینه ی موشک های بالستیک ایران را بی ارزش کند بلکه سیستمی برای دفاع در برابر تهدیدهای ناشی از ایران در صورت تولید موشک ها به هر بهایی است.»
سیامک دهقانپور:
«پس شما می گویید به هر بهایی باید سیستم در جمهوری چک و لهستان مستقر شود؟»
ترنت فرنکز:
«اعتقاد راسخ دارم سیستم دفاع موشکی در اروپای شرقی بیش از هر زمان دیگری ضروری است و بیش از هر زمان دیگری آسیب پذیر است. جمهوری چک و لهستان فشار فراوانی را از سوی روسیه و حتی مخالفان داخلی متحمل شدند تا مطمئن شوند ما با آنها در استقرار این سیستم ها همکاری خواهیم کرد. حال طرح این مساله با مسکو که اگر بر سر ایران با ما همکاری کنید ما از سپر دفاع موشکی دست خواهیم کشید بنظر من حاکی از یک ارزیابی و قضاوت بسیار ضعیف است. روسیه نفوذش بر ایران را بارها به معامله گذاشته است.»
سیامک دهقانپور:
«ویلیام پری و جیمز سلسینجر، وزرای پیشین دفاع آمریکا، و رئیس و نایب رئیس «کمیسیون موضع استراتژیک آمریکا» در گزارش خود به کمیته ی نیروهای مسلح در نشستی که شما در آن حضور داشتید رادار قباله در آذربایجان و رادار در حال ساخت در جنوب روسیه را جایگزینی قابل توجه برای سیستم اروپای شرقی عنوان کردند. شما چه فکر می کنید؟»
ترنت فرنکز:
«سیستم آذربایجان قابلیت کنترل پرتاب موشک های رهگیر را ندارد. دلایل فنی بسیاری برای نامناسب بودن محل جغرافیایی رادار آذربایجان وجود دارد اما، به هیچ عنوان جایگزینی برای سیستم رادار بسط یافته ی جمهوری چک نیست و از لحاظ تکنولوژیک چند سال نوری عقب است. گروهی پیشنهاد می کنند سیستم رادار را در جمهوری چک مستقر کنیم اما، از استقرار موشک های رهگیر در لهستان صرفنظر شود و در عوض سیستم با موشک های ضد موشک آمریکا مستقر در آلمان یا ترکیه یا مناطق دیگر مرتبط شود. مشکل این سیستم این است که بسیار پر هزینه است و یافتن موشک های دفاعی در نزدیکترین نقطه به رادار کار ساده ای نیست. از طرفی چنین سپر دفاعی تنها اروپا را تا حدودی تحت پوشش قرار می دهد و کمکی به امنیت موشک های پرتاب شده به مقصد آمریکا نمی کند. استقرار سیستم در اروپای شرقی از لحاظ موقعیت کره ی زمین کاملا مطالعه شده است و در اشکال دیگر بعید است موشک های رهگیر بسرعت بتوانند موشک بالستیک پرتاب شده را پیش از آنکه از تیررس خارج شود مورد هدف قرار دهند. از این رو رادار آذربایجان اصلا گزینه ی قابل اعتنایی نیست.»
سیامک دهقانپور:
«آیا همکاری آمریکا و روسیه در سپر دفاع موشکی پیامی صریح و قاطع به ایران خواهد بود؟»
ترنت فرنکز:
«اگر روسیه گام پیش بگذارد و صادقانه طرحی قابل اجرا برای همکاری در سپر دفاع موشکی ارائه کند بسیار خوب است. ما پیام های دوستی بسیاری فرستاده ایم و روشن کردیم که خواهان همکاری با آنها در سپر دفاع موشکی هستیم. چنین همکاری در جهت منافع واشنگتن و مسکو است و تلاشی در مسیر تنش زدایی بر سر چالش های مشترک پیش روی دو کشور خواهد بود. مشکل این است که روسیه چنین تمایلی به همکاری ندارد و قصد دارد نفوذ خود بر منطقه را حفظ کرده و به نمایش بگذارد. ده موشک رهگیر در بهترین حالت ممکن است چهار موشک بالستیک روسیه را ساقط کند. مسکو هزاران موشک بالستیک در زرادخانه اش دارد و این ادعا که استقرار چنین سیستمی تعادل استراتژیک منطقه را به هم می زند مضحک است.»
سیامک دهقانپور:
«لایحه ی جدید تحریم فروشندگان بنزین و فرآورده های نفتی به ایران هنوز در کنگره به رای گذاشته نشده است اما، ایران تلاش ها برای افزایش ذخیره ی بنزین و یافتن گزینه های دیگر برای حمل بنزین را آغاز کرده است. تا چه حد به توفیق این تحریم های جدید خوش بین هستید؟»
ترنت فرنکز:
«مطمئن نیستم هر گونه تحریم اقتصادی که ما ارائه کرده ایم و در نظر داریم بطور مستقل تاثیری چشمگیر داشته باشد اما، می تواند مبنای یک استراتژی مهم قرار بگیرد. مشکل تهیه بنزین و دیگر فرآورده های نفتی برای ایران از اهمیت بسیاری برخوردار است. ایران روزی یک و نیم میلیون بشکه نفت تولید می کند و طبیعتا با مشکل تولید نفت روبرو نیست اما، پالایشگاههایش ظرفیت تولید بنزین مورد نیاز را ندارد. البته همانطور که گفتید آنها پیشاپیش در پی آلترناتیوهایی برای کاهش اثرات تحریم بنزین هستند. در سنا لایحه ای در دست بررسی است که بر گریزندگان از تحریم ایران تحریم وضع می کند. نمی دانم تا چه حد این تلاش ها موثر باشد. امیدوارم بتوان از راههایی همه را پای میز آورد و ضرورت منزوی کردن ایران در تحریم بنزین را به آنها تفهیم کرد. باید توجه داشت اثرات چنین اقدامی در بلندمدت روشن خواهد شد اما، با این وجود من از آن حمایت می کنم چون گامی در جهت درست است.»
سیامک دهقانپور:
«فکر نمی کنید ایران واکنشی جدی تر به این اقدامات نشان دهد؟»
ترنت فرنکز:
«ایران قابلیت فراوانی برای مشکل آفرینی برای ما دارد. آنها می توانند تنگه ی هرمز را براحتی ببندند اما، در جریان هستم نیروی دریایی آمریکا طرح اضطراری برای گشودن دوباره ی تنگه ی هرمز دارد و چنین اقدامی یک اشتباه جدی از سوی ایران خواهد بود. اما، واقعیت این است که ایران از طرق دیگری می تواند بسیار مشکل ساز باشد و مقابله با آن عزم راسخ آمریکا، چین و روسیه را می طلبد. اگر ایران به جنگ افزار هسته ای دست یابد وضعیت ژئوپولتیک جهان تغییر خواهد کرد و صلح جهانی با خطری چشمگیر روبرو خواهد شد.»
سیامک دهقانپور:
«رئیس جمهوری اسرائیل پس از دیدار با رهبران آمریکا آزمودن گفتگو با ایران را مورد تائید قرار داد اما، وزیر خارجه ی اسرائیل می گوید سه ماه زمان کافی است. آیا تعیین یک جدول زمانی پیش از آغاز مذاکرات امری سازنده است؟»
ترنت فرنکز:
«ببینید تلاش های دیپلماتیک برای رسیدن به توافق با ایران امر تازه ای نیست اگر چه مذاکرات دو جانبه ی دیپلماتیک میان ایران و آمریکا در این باره وجود نداشته است ولی این تلاش ها تقریبا بی نتیجه بوده است. من با رویکرد پرزیدنت اوباما در برابر ایران مشکلی ندارم و امیدوارم نتیجه بخش باشد اما، با توجه به سابقه ی سالهای گذشته خوش خیالی است اگر تصور کنیم ایران در گفتگو با آمریکا از اهداف غیرعقلانی اش دست خواهد کشید. آنها عزم خود را برای طی مسیری که در آن قرار دارند جزم کرده اند. البته پیگیری رویکرد دیپلماتیک در این وضعیت ضروری است چون ما را در موقعیتی قرار می دهد که امکان پیوستن دیگر کشورها تقویت می شود. من خواهان مشاهده ی توفیق تلاش های دیپلماتیک هستم اما، در بلندمدت تصور نمی کنم ایران چنین قصدی داشته باشد. ما باید برای مذاکرات با ایران محدودیت زمانی تعیین کنیم زیرا اسرائیل نمونه ی روشن این است که جایی برای خطا وجود ندارد. هر روزی که ما تاخیر کنیم ایران به غنی سازی اورانیوم ادامه می دهد. آنها پیشاپیش اورانیوم غنی شده ی کافی با درصد تغلیظ پایین در اختیار دارند که اگر تصمیم بگیرند با یک دور تزریق به سنتریفیوژ بتوانند اورانیوم لازم برای یک کلاهک اتمی تولید کنند. اسرائیل کشوری است که یک بمب اتم برای نابودی اش کافی است و از موقعیتی که دیگر کشورهای جهان از آن برخوردارند بهره نمی برد. ما به اندازه ی کافی وقت از دست داده ایم و اگر بیشتر زمان تلف شود شرایط بسیار فوری و حیاتی خواهد شد.»
سیامک دهقانپور:
«بنظر شما خط قرمز باید چه باشد؟»
ترنت فرنکز:
«دو امکان برای جلوگیری از دسترسی ایران به جنگ افزار هسته ای در بلندمدت وجود دارد. علاوه بر تحریم ها، یک امکان مداخله ی نظامی مستقیم از سوی آمریکا یا اسرائیل یا کشورهای دیگر است تا قابلیت تولید جنگ افزار هسته ای ایران نابود شود. دومین امکان رسیدن رهبری ایران به این باور قطعی است که در صورت ادامه ی این مسیر حمله ی نظامی رخ خواهد داد. من نمی دانم دست آخر چه امکان دیگری کارساز خواهد بود. بهترین راه برای پرهیز از گزینه ی نظامی انتقال این پیام از سوی جامعه ی جهانی به ایران است که اگر غنی سازی متوقف نشود اقدام نظامی گریز ناپذیر است.»
سیامک دهقانپور:
«آیا دولت جدید اسرائیل با این رویکرد حمایت اعراب را از خود در برابر تهدید ناشی از ایران از دست نمی دهد؟»
ترنت فرنکز:
«چنین چیزی احتمال دارد اما، اسرائیل گزینه ی دیگری ندارند. شاید شماری از رهبران معقول تر کشورهای عرب خطر مسلح شدن ایران به جنگ افزار هسته ای را درک کنند و به این انتخاب دست بزنند که خطر متوجه موجودیت شان ناشی از اسرائیل است یا ایران.»
سیامک دهقانپور:
«با توجه به اینکه وزیر دفاع آمریکا می گوید اقدام نظامی گزینه ای اساسی نیست آیا با این ایده موافقید که باید استراتژی کنترل ایران را در دستور کار قرار داد؟»
ترنت فرنکز:
«وضعیت در حال هولناک تر شدن است. اگر ایران به جنگ افزار هسته ای دست یابد راهی برای کنترل اش وجود ندارد. گروههای تروریستی به آن دسترسی خواهند داشت و احتمالا پا به دوران تروریسم هسته ای خواهیم گذاشت. درست است اقدام نظامی ممکن است در بلندمدت کمکی نکند اما، مدت زمانی را در اختیار ما قرار می دهد تا گزینه های دیگر را بررسی کنیم. ما زمان بسیاری را از دست دادیم.»
در برنامه ی این هفته پیامدهای آزمایش هسته ای کره ی شمالی و تاثیر واکنش جهانی به آن بر ایران؛ بررسی چالش های صلح اعراب و اسرائیل؛ و شعارهای کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری درباره ی گفتگو با آمریکا؛ توسط مهمان های برنامه مورد بررسی قرار گرفت. جو سستک، عضو کمیته ی نیروهای مسلح مجلس نمایندگان، بلندپایه ترین مقام نظامی که تا کنون جامه ی قانونگذاری در کنگره ی آمریکا به تن کرده است، دکتر رضوان مسمودی، رئیس مرکز مطالعات اسلام و دموکراسی، دکتر آرام حسامی، استاد علوم سیاسی دانشگاه مانتگمری، و بابک داد، تحلیگر و وبلاگ نویس، مهمان برنامه بودند.
