دولت پرزیدنت اوباما در آستانه ی تلاش ها برای بهبود روابط ایران و آمریکا با چالشی جدی روبرو است.
شعبه ی بیست و هشت دادگاه انقلاب جمهوری اسلامی ایران رکسانا صابری، ژورنالیست ۳۱ ساله ی اهل فارگو در داکوتای شمالی، را به اتهام جاسوسی به هشت سال زندان محکوم کرد.
سناتور متنفذ ایالت داکوتای شمالی، کنت کانرد، از اعضای رهبری حزب دموکرات، معتقد است «ایران با این گونه رفتار آسیب سنگینی به اعتبارش در صحنه ی جهانی می زند.»
رابرت گیبز، سخنگوی کاخ سفید، می گوید پرزیدنت اوباما عمیقا از این بابت متاسف است. گیبز درباره ی تاثیر این حکم بر روابط ایران و آمریکا گفت مهم است راه چاره برای این وضعیت یافت.
رکسانا فرزند پدری ایرانی و مادری ژاپنی است و تابعیت دوگانه ی ایرانی آمریکایی دارد. دختر شایسته ی سال ۱۹۹۷ داکوتای شمالی شش سال گذشته را در ایران با شناسنامه و پاسپورت ایرانی زندگی کرده و بطور رسمی برای بی بی سی، رادیوی سراسری آمریکا موسوم به ان پی آر، و شماری دیگر از رسانه ها گزارش هایی تهیه می کرد.
سناتور دموکرات کنت کانرد که ریاست کمیته ی قدرتمند بودجه ی سنای ایالات متحده را در اختیار دارد با انتشار بیانیه ای حکم هشت سال حبس به اتهام جاسوسی برای رکسانا صابری را مهمل و مضحک توصیف کرده است و می گوید «من رکسانا را می شناسم او ژورنالیستی بسیار مورد احترام است و اتهامات علیه او هیچ پایه و اساسی ندارد. او در دادگاهی مخفی حتی بدون حضور وکیلش محاکمه شد. این مضحکه ی قضایی است.»
صابری که به گفته ی مقامات قضایی ایران به اتهام ادامه ی فعالیت خبرنگاری با مجوز منقضی شده بازداشت شده بود روز چهارشنبه به فاصله ی تنها دو روز از دادگاه روز دوشنبه به جاسوسی محکوم شد. پدر رکسانا می گوید دخترش ابتدا به اتهام خرید شراب دستگیر شده بود. شعبه ی بیست و هشت دادگاه انقلاب از روز چهارشنبه تا شنبه صبر کرد تا حکم هشت سال حبس به اتهام جاسوسی را به وکیل پرونده اطلاع دهد. عبدالصمد خرمشاهی می گوید استیناف خواهد خواست.
سناتور بایرن دورگن، دیگر سناتور دموکرات ایالات داکوتای شمالی، حکم دادگاه را یک «اشتباه قضایی شوک آور» خوانده است.
رکسانا اواخر ژانویه دستگیر و حدود دو هفته پیش تفهیم اتهام شد. دادگاه او بطور غیرعلنی و در شرایطی برگزار شد که تا آخرین لحظات پرونده ی اتهامی در اختیار وکیلش قرار نگرفته بود. به گفته رضا صابری، پدر رکسانا، دخترش در دادگاه اعترافات در زندان را رد کرد و گفت اتهامات را تحت فشار و با امید به آزادی پذیرفته بود. پدر رکسانا که پس از اطلاع از وخامت روحیه ی دخترش در زندان اوین اخیرا راهی تهران شد گفته بود تا آزادی رکسانا ایران را ترک نخواهد کرد. رضا صابری اجازه نیافت در دادگاه دخترش حضور بیابد.
جمهوری اسلامی ایران طی سی سال گذشته ژورنالیست های متعددی را به اتهام جاسوسی برای آمریکا بازداشت کرده که پس از چندی آزاد شدند اما، این نخستین بار است که چنین حکم سنگینی صادر می شود.
هیلری کلینتون، وزیر خارجه ی آمریکا، طی بیانیه ای تاکید کرد از نزدیک از طریق سفارت سوئیس، حافظ منافع آمریکا در ایران، جزئیات حکم دادگاه و اطمینان یافتن از سلامت رکسانا را پیگیری خواهد کرد.
به باور عده ای جنجال بر سر پرونده ی صابری دو ماه به انتخابات ریاست جمهوری در ایران ممکن است ناشی از اختلافات درونی در رژیم بر سر از سر گیری روابط با آمریکا باشد اما، گروهی از نمایندگان محافظه کار مجلس شورای اسلامی چون حسین سبحانی نیا مساله ی پرونده ی صابری را فاکتور چندان مهمی نمی دانند.
به گفته بعضی تحلیلگران رکسانا در زمانی نامناسب در شرایطی نادرست گیرافتاده است. امید بسیاری این است که حکم هشت سال زندان در دادگاه تجدیدنظر شکسته شده یا دست کم کاهش یابد.
گروههای حقوق بشر معتقدند ایران با این گونه اقدامات می کوشد فضای آزادی بیان را محدود کند.
رکسانا فوق لیسانس ژورنالیسم و روابط بین الملل از دانشگاه مینه سوتا دارد.
سناتور دموکرات امی کلوبشار، قانونگذار ایالت مینه سوتا، پیشتر خواستار مداخله ی سازمان ملل متحد شده بود.
در واشنگتن گروهی بر این باورند که بازداشت اتباع آمریکا تلاشی برای معاوضه با زندانیان ایرانی است که دو سال پیش در اربیل دستگیر شدند. ایران مدعی است آن افراد دیپلمات هایی بودند که در کنسولگری ایران در عراق فعالیت می کردند اما، ارتش آمریکا می گوید آنها اعضای سپاه قدس اند که در عراق خرابکاری می کردند.
دیپلمات های آمریکایی طی نشست لاهه بر سر افغانستان نامه ای را از سوی وزیر خارجه ی آمریکا به مقامات ایرانی حاضر دادند که در آن درخواست آزادی سه تن از اتباع آمریکا، رابرت لوینسون، عشاء مومنی، و رکسانا صابری مطرح شده بود. تهران دریافت چنین نامه ای را رد کرد.
سازمان اطلاعات جمهوری اسلامی در مورد پرونده های مشابه همواره در گزارش هایی تلویزیونی سعی در نمایش مدارکی برای اثبات مجرم بودن متهمین داشت اما، در مورد صابری هنوز چنین امری رخ نداده است.
به گفته ی رضا صابری دخترش در حال تهیه ی کتابی درباره ی فرهنگ و مردم ایران بود و امیدوار بود آن را بزودی تکمیل کرده و امسال به آمریکا بازگردد.
